Kişisiz İran kəndi: "Onların hamısı narkotik alverinə görə asılmışdı" - ƏTRAFLI

İranın cənubundakı bir kənddə bir dənə də olsun yetkin kişi yoxdur. Onların hamısı narkotik maddə ilə bağlı cinayətlərə görə ölüm cəzasına məhkum edilib. Bunu İranın qadın və ailə məsələləri üzrə vitse-prezidenti Şahindoxt Molaverdi müsahibəsində qeyd edib. Humanitar təşkilatlar BMT-ni İranda edam cəzası kütləvi miqyasda tətbiq olunmayana qədər narkotiklərlə mübarizə kampaniyasının maliyyələşdirilməsini dayandırmağa çağırır.

“Sistan və Bəlucistanda bir kənd var ki, orada bütün yetkin kişilər ölümə məhkum edilib. Baş nazirin müavini deyib ki, onların övladları potensial narkotik alverçiləridir və şübhəsiz ki, atalarının ölümünə görə qisas alacaqlar. Və əlavə etdi ki, hökumət ailələrin cinayət yoluna düşməməsi üçün xüsusi sosial plana daxil etmək qərarına gəlib. Molaverdinin qeyd etdiyi kənddə ölüm hökmlərinin nə vaxt icra olunduğu məlum deyil.

Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatının məlumatına görə, İran Çindən sonra dünyada edamların sayına görə ikinci yerdədir. 2014-cü ildə İranda 753 nəfər edam edilib; yarısı narkotik alveri ilə məşğul olub. Amnesty bildirir ki, 2015-ci ildə İranda edamların sayı kəskin artıb, ilin ilk altı ayında 700-ə yaxın adam edam edilib.

Ölüm hökmünün ləğvi üçün mübarizə aparan Reprieve təşkilatından Maya Foa deyir ki, İranda edamlar tələsik məhkəmələrdən sonra həyata keçirilir, məhkumlar əvvəlcədən işgəncələrə məruz qalır, onların çoxu azyaşlıdır. Fəallar deyirlər ki, İran narkotiklərlə bağlı məhkəmələrdə ölüm hökmündən istifadəni dayandırana qədər BMT-nin narkotik agentliyi İranın narkotiklərlə mübarizə proqramını maliyyələşdirməyi dayandırmalıdır.

Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatı İranda 2005-2015-ci illərdə 73 yeniyetmənin edam edildiyi azyaşlıların edamından xüsusilə narahatdır.

İran dünyada tiryək və heroinin 60 % nin istehsal  olunan koka, tiryək, həşiş və digər narkotiklərin əsas ticarət marşrutudur.

Emil Maqalov: Regional Sosial Təşəbbüslərə Dəstək İctimai Birliyinin sədri, narkoekspert