Gecə yatmazdan əvvəl yumurta ağı qəbul etməklə “yağ yandırmaq” — sosial şəbəkələrdə trendə çevrilmiş üsullardan biridir. Biz isə izah edirik ki, belə bir yanaşmanın elmi əsası varmı, axşam proteinin metabolizmə necə təsir etdiyi, bu metodun kimə kömək edə biləcəyi və kimlər üçün ciddi problemlərə səbəb ola biləcəyi nədən ibarətdir.
Sosial şəbəkələrdə sürətlə yayılan “lifehack” belədir: yatmazdan əvvəl bir yumurta — daha dəqiqi, yumurta ağı — yemək və bununla yağların əriməsinə nail olmaq. Metodikanın nümayiş etdirildiyi videolar çoxlu baxış toplamış, insanlar öz təcrübələrindən və nəticələrindən danışıblar. Bu ideya haradan yaranıb?
Böyük ölçüdə bu fikir köhnə idman praktikasına əsaslanır: atletlər gecə ərzində əzələləri dəstəkləmək üçün çoxdan axşam protein qəlyanaltılarından istifadə edirlər. İndi isə bu üsul arıqlamaq üçün dəbdə olan trenda çevrilib. İstifadəçiləri ən çox cəlb edən şey — sadəliyidir. Heç nəyə “baş qoşmaq” lazım deyil, sadəcə pəhrizə kiçik bir düzəliş etmək kifayətdir. Amma bu, həqiqətən arzu olunan effekti verəcəkmi?
Yatmazdan əvvəl protein nədə faydalı ola bilər?
Yuxu zamanı orqanizmdə bərpa prosesi başlayır və bu prosesdə amin turşularının rolu böyükdür.
Toxumaların böyüməsi və yenilənməsi.
Gecə hormonun — böyümə hormonunun — ifrazı artır. Bu hormon hüceyrələrin yenilənməsinə, toxumaların regenerasiyasına, həmçinin əzələ və yağ toxuması balansının qorunmasına kömək edir. Bunun üçün amin turşuları — orqan və toxumaların “kərpicləri” — lazımdır.
Şəkər səviyyəsinin stabil qalması.
Protein karbohidratlardan daha yavaş həzm olunur və qlükozanın kəskin sıçrayışına səbəb olmur. Bu, gecə şəkərin “düşməsi” və qəfil aclıq hissinin yaranması riskini azaldır.
Əzələ kütləsinin dəstəklənməsi.
Tədqiqatlar göstərir ki, axşam 20–30 qram protein qəbul olunarsa, gecə əzələlərin bərpası daha aktiv gedir. Bu təkcə idmançılar üçün yox, arıqlayanlar üçün də vacibdir — çünki skelet əzələsinin artması metabolizmi sürətləndirir.
Əlavə enerji sərfiyyatı.
Proteinli qidaların həzmi yağ və karbohidratlardan daha çox enerji tələb edir (qida termogenezi). Yəni kalori yükünün bir hissəsi elə sorulma mərhələsində “yanır”.
İştahanın azalması.
Alimlər qeyd edirlər ki, axşam amin turşularının mənbələri səhər iştahanı azalda və ümumi toxluq hissini gücləndirə bilər. Lakin doza önəmlidir — effekt yalnız kifayət qədər protein qəbul ediləndə hiss olunur.
