Musiqi ilə məşğul olmaq demensiya riski ilə əlaqəli yaşa bağlı koqnitiv funksiyaların zəifləməsini təxminən 10 il gecikdirə bilər. Bu qənaətə Hindistandan olan alimlər gəliblər. Tədqiqatın nəticələri Journal of Otology jurnalında dərc olunub.
Alimlər səs-küylü mühitdə nitqi qavrama qabiliyyətini — koqnitiv qocalmanın erkən göstəricilərindən birini — musiqi ilə məşğul olanlar və olmayanlar arasında, müxtəlif yaş qruplarında müqayisə ediblər. Araşdırmada 150 nəfər iştirak edib: 75 nəfər uzunillik musiqi təhsili olan şəxs və 75 nəfər musiqi ilə məşğul olmayan iştirakçı. Könüllülər 10–59 yaş aralığında beş yaş qrupuna bölünüb.
Eksperimentdən əvvəl bütün iştirakçılar audioloji müayinədən keçib və yaşa bağlı eşitmə itkisi əlamətlərinin olmadığı təsdiqlənib. Daha sonra onlar fon səs-küyü şəraitində nitqin tanınması üzrə tapşırıqları yerinə yetiriblər.
Nəticələr göstərib ki, yaş artdıqca səs-küydə nitqi anlama qabiliyyəti hər kəsdə zəifləyir, lakin musiqi ilə məşğul olmayanlarda bu proses xeyli daha tez baş verir. Bu qrupda göstəricilərin pisləşməsi 40–49 yaşlarda başlayıb, musiqiçilər isə 50–59 yaşa qədər bu qabiliyyəti qoruyub saxlayıblar. Eyni zamanda, qruplar arasında əsas eşitmə həssaslığı baxımından fərq aşkarlanmayıb, bu da təsirin sensor yox, koqnitiv xarakter daşıdığını göstərir.
Tədqiqat müəllifləri vurğulayır ki, səs-küylü mühitdə nitqin qavranılması yaddaş, diqqət və icraedici beyin funksiyaları ilə sıx bağlıdır — məhz bu funksiyalar demensiya zamanı ilk zərər görən proseslərdir. Musiqiçilərdə bu funksiyaların yaşla zəifləməsinin daha yavaş getməsi koqnitiv qocalmanın təxminən 10 il gecikməsi anlamına gələ bilər.
Alimlər qeyd edirlər ki, tədqiqat kəsişən (observasional) xarakter daşıyır və birbaşa səbəb-nəticə əlaqəsini sübut etmir. Bununla belə, nəticələr musiqi məşğələlərinin koqnitiv sağlamlığın qorunması və yaşlılıqda demensiya riskinin azaldılması üçün potensial olaraq effektiv və əlçatan üsul ola biləcəyini göstərir.
