Xroniki stress yalnız ümumi sağlamlığa deyil, dərinin xarici görünüşünə də birbaşa təsir göstərir. Davamlı psixoloji gərginlik dərinin daha tez qocalmasına, elastikliyini itirməsinə və həssaslaşmasına səbəb olur.
Stress dərinin vaxtından əvvəl qocalmasının mühüm, lakin çox vaxt qiymətləndirilməyən faktorlarından biridir. Bu proses nəticəsində dəri quruyur, həssaslaşır, qırışlar daha tez yaranır və regenerasiya yavaşıyır.
Dəri böyük və həssas bir orqandır və yalnız günəş, ekoloji faktorlar və qidalanma kimi xarici təsirlərə deyil, hormonal, immun və emosional dəyişikliklərə də reaksiya verir. Aparılan araşdırmalar göstərir ki, stress həm təbii yaşlanma prosesini, həm də ətraf mühitlə bağlı zədələnmələri gücləndirir.
Xroniki stress zamanı orqanizmdə kortizol və adrenalin səviyyəsi yüksəlir. Bu hormonlar dəri hüceyrələrinin fəaliyyətini pozur, kollagen və elastin sintezini azaldır, dərinin qoruyucu baryerini zəiflədir. Nəticədə dəri nəmini daha tez itirir, quruyur, qıcıqlanır və daha həssas olur.
Digər mühüm mexanizm oksidləşdirici stressdir. Davamlı gərginlik fonunda dəridə sərbəst radikallar toplanır, bu isə hüceyrələri, kollagen və elastin liflərini zədələyir. Bu proses dərinin sıxlığını və elastikliyini azaldır, qırışların yaranmasını sürətləndirir.
Stress eyni zamanda xroniki, aşağı səviyyəli iltihabı dəstəkləyir. Bu, kollagen və elastin liflərinin sürətlə parçalanmasına, regenerasiya qabiliyyətinin azalmasına və dərinin damar sisteminin zəifləməsinə səbəb olur. Nəticədə dəri solğun, boş və rəngi qeyri-bərabər görünür.
Araşdırmalar göstərir ki, xroniki stress fonunda dəri hüceyrələrinin DNT-si zədələnir. Bu səbəbdən hüceyrələr daha tez “qocalır” və bərpa prosesi zəifləyir.
Stress çox zaman maddələr mübadiləsinin pozulması, düzgün qidalanmama və qan şəkərinin yüksəlməsi ilə müşayiət olunur. Bu hallar qlikasiya prosesini gücləndirir, kollagen və elastin liflərinin strukturunu pozur, onların sərtliyini artırır və elastikliyi azaldır. Eyni zamanda qlikasiya məhsulları iltihabı artırır, mikrosirkulyasiyanı və toxumaların oksigenlə təminatını pisləşdirir ki, bu da yaşlanmanı daha da sürətləndirir.
Xroniki stressi olan insanlarda dərinin qoruyucu funksiyası zəifləyir, antioksidant müdafiə azalır, xırda qırışlar və nahamar tekstura yaranır. Ümumilikdə yaşlanma əlamətləri daha nəzərəçarpan olur.
Stressin dəriyə təsirini göstərən əlamətlər arasında artmış quruluq və həssaslıq, tez-tez qızartılar və səpgilər, solğun dəri tonu, xırda qırışlar və adi qulluq vasitələrinin təsirinin azalması yer alır. Bu hallarda yalnız kosmetik vasitələri dəyişmək deyil, emosional vəziyyətə və stress səviyyəsinə də diqqət yetirmək vacibdir.
Beləliklə, stressi ultrabənövşəyi şüalanma, hava çirklənməsi və siqaret çəkmə ilə yanaşı, dərinin yaşlanmasına səbəb olan tamhüquqlu faktor kimi qiymətləndirmək olar.
