Ayaq baş barmağında yaranan kiçik çıxıntı – yəni sümük “şişciyi” (hallux valgus) – bir çoxlarına zərərsiz görünür, amma bu fikir tamamilə yanlışdır. “SM-Klinika”nın travmatoloq-ortopedı Əlişer Zoxirov “Gazeta.Ru”-ya bildirib ki, bu, sadəcə estetik problem deyil, ayağın biomekanikasını pozan və ağrıya səbəb olan ciddi xəstəlikdir.
Həkimin sözlərinə görə, sümük çıxıntısının yaranmasında genetik meyl əsas rol oynayır. Əgər insanda eninə döşəmə (poloşestopiya) və bağ-aparatının zəifliyi varsa, ayağın ön hissəsi yayılır və təzyiq qeyri-bərabər bölünür. Nəticədə baş barmaqda deformasiyalar yaranır.
Əlavə risk faktorlarına səhv ayaqqabı seçimi, travmalar, artıq çəki və ayaq üzərinə çox yük düşən peşələr daxildir.
“Qadınlarda bu problem daha çoxdur, çünki hündür dabanlı və dar burunlu ayaqqabılar modadır. Belə ayaqqabılar gəzinti mexanikasını dəyişir, yük ayağın ön hissəsinə düşür və nəticədə sümük böyüyür,” — deyə Zoxirov vurğulayıb.
Hallux valgus yalnız stilettosevərlər arasında deyil, rəqqaslar və balerinlərdə də geniş yayılıb — çünki onların ayaqları daim yüklənir. Xüsusən də əvvəlki sümük qırıqları olan yerlərdə bu “şiş” tez inkişaf edir.
Xroniki oynaq xəstəlikləri, o cümlədən revmatik artrit və artroz, sümük və bağ toxumalarını zəiflədir, deformasiya riskini artırır. Gənclərdə bu dəyişikliklər zəif hiss olunsa da, yaş artdıqca ağrı və diskomfort artır.
“Sümük öz-özünə keçmir. Ortopedik dabanlıq yalnız prosesin irəliləməsini yavaşlada bilər, amma problemi aradan qaldırmaz. Gec mərhələdə yeganə çıxış yolu – cərrahi əməliyyatdır,” — deyə travmatoloq xəbərdarlıq edib.
Müasir ortopediya osteotomiya adlanan əməliyyatla problemi həll edir: həkim sümüyün bucağını düzəldir və onu xüsusi konstruksiya (vint və ya spis) ilə bərkidir. Bundan sonra ayaq öz təbii formasına qayıdır, ağrı isə yox olur.
Bərpa dövründə xəstələrə Baruk ortopedik ayaqqabısı geymək tövsiyə olunur. Onun altlığı elə qurulub ki, ön hissə “havada qalır”, yük ayağın arxa hissəsinə keçir və insan əməliyyatdan bir neçə gün sonra ağrısız yeriyə bilir. İki-üç həftə ərzində isə pasiyentlər tam rahat gəzə və gündəlik həyatlarına qayıda bilirlər.
